Ιατρικές κάλτσες

Γράφει ο Νίκος Αλεντζανίδης, Αγγειοχειρουργός της κλινικής «Flebocentr», Αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Χειρουργικής. Ιατρικό Ινστιτούτο Κουμπάν

Οι κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης ή αλλιώς κάλτσες φλεβίτιδας, αποτελούν μία από
τις συνηθέστερες επιλογές αντιμετώπισης των προβλημάτων που προκαλούνται από τους
κιρσούς.

• Τι κάνουν οι κάλτσες και τα καλσόν διαβαθμισμένης συμπίεσης;
  Αποκαθιστούν την υγιή κυκλοφορία του αίματος, ασκώντας βαθμιαία πίεση στο πόδι, δηλαδή
  πιέζοντας περισσότερο τις επιφανειακές φλέβες των κάτω άκρων και λιγότερο το πάνω μέρος του
  ποδιού. Ως αποτέλεσμα, μειώνονται το οίδημα και η αίσθησης βάρους στα πόδια, αλλά και οι
  πιθανότητες εμφάνισης θρόμβωσης.
• Κοινές καταστάσεις που αντιμετωπίζονται με ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης
  συμπίεσης είναι οι παρακάτω:
   Κιρσοί
   Ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης ταξιδιού
   Φλεβίτιδα
   Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση
   Λεμφοίδημα
   Οίδημα κάτω άκρων
   Φλεβικά έλκη ποδιών
   Κύηση
   Κακή κυκλοφορία αίματος, οφειλόμενη συνήθως στο σακχαρώδη διαβήτη
   Μυϊκή εξάντληση κάτω άκρων
  Επιπλέον, η τοποθέτηση των καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης είναι ιδιαίτερα επωφελής κατά
  τη διάρκεια πολύωρων ταξιδιών (πάνω από 3 ώρες με αεροπλάνο, τρένο και αυτοκίνητο), ειδικά σε
  γυναίκες σε κύηση ή σε μετεγχειρητικές περιπτώσεις.
  Κάλτσες για κιρσούς: ποια συμπίεση είναι η κατάλληλη για εμένα;
  Οι κάλτσες για κιρσούς διακρίνονται σε 2 βασικά είδη: στις κάλτσες πρόληψης και τις κάλτσες
  συμπίεσης, που διαχωρίζονται σε 4 κλάσεις πίεσης.
  Η πίεση που αναγράφεται είναι αυτή που εξασκείται στους αστραγάλους.
  Ο βαθμός πίεσης της κάλτσας, καθορίζει τη χρήση για να την οποία προορίζεται.
  Οι κάλτσες πρόληψης ασκούν πίεση 10-15 mmHg περίπου και δεν προορίζονται για ανθρώπους με
  φλεβικά προβλήματα ή συμπτώματα.
  Απευθύνονται στον άνθρωπο που θέλει στη καθημερινότητα του, είτε στην πολύωρη ορθοστασία,
  είτε στα ταξίδια του, να υποβοηθά λίγο την φλεβική του κυκλοφορία.
  Οι κάλτσες κλάσης 1 (C1) ασκούν τη λιγότερη πίεση, 15 έως 22 mmHg περίπου, και είναι αρκετές
  για να μας ανακουφίσουν από τα συνηθισμένα φλεβικά συμπτώματα.
  Στην κλάση 2 (C2) ανήκουν οι κάλτσες με πίεση 23-32 mmHg, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε
  ασθενείς που έχουν πρόβλημα θρομβώσεων, ή έχουν χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, δηλαδή
  προχωρημένο στάδιο φλεβικής νόσου.
  Οι κάλτσες των κλάσεων 3 και 4 (C3: 34-46mmHg και C4: >49mmHg) είναι οι πιο ισχυρές και
  συστήνονται για χρήση σε περιπτώσεις λεμφοιδημάτων, σοβαρών μορφών χρόνιας φλεβικής
  ανεπάρκειας όπως τα άτονα φλεβικά έλκη, καθώς και για τη χρόνια φλεβική υπέρταση.
  Χορηγούνται σπάνια και σε ειδικές περιπτώσεις.
• Ποια είναι η σωστή χρήση των καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης;
  Τις ελαστικές κάλτσες, όσο περισσότερο τις φοράμε τόσο καλύτερα, αλλά και λίγο αν τις φοράμε
  είναι καλύτερα από καθόλου.
  Μπορούμε να τις βάζουμε όποτε θέλουμε και όσο θέλουμε, εκτός αν έχουμε ειδικές οδηγίες από
  ιατρό, ή έχουμε μεγάλο πρόβλημα οιδήματος και προχωρημένο στάδιο φλεβικής νόσου, οπότε καλό
  είναι να τις βάζουμε το πρωί, μόλις ξυπνάμε.
  Σε πόδια με μεγάλους κιρσούς καλύτερα είναι, πριν βάλουμε τις κάλτσες, να σηκώνουμε τα πόδια
  μας ψηλά για ένα-δύο λεπτά ώστε να αδειάσουν οι κιρσοί.
  Στον ύπνο ο ασθενής πρέπει να τις αφαιρεί, εκτός αν έχει διαφορετικές οδηγίες από τον ιατρό του,
  αν έχει οξεία θρόμβωση, αν τις φορά για αντιθρομβωτική πρόληψη μετά από χειρουργείο, ή αν έχει
  υποβληθεί σε χειρουργική θεραπεία για την αντιμετώπιση των κιρσών του.
• Για την επιλογή της σωστής ελαστικής κάλτσας φλεβίτιδας, ο ασθενής θα πρέπει να έχει μετρήσει
  συγκεκριμένες περιμέτρους στο πόδι, τις πρωινές ώρες, καθώς το οίδημα επιδεινώνεται κατά τη
  διάρκεια της ημέρας. Η τυπική χρήση των καλτσών φλεβίτιδας προϋποθέτει την εφαρμογή τους
  στα κάτω άκρα, από την πρωινή αφύπνιση του ασθενούς μέχρι τις βραδινές ώρες, δηλαδή πριν την
  βραδινή ξεκούραση.
• Οι κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης δεν διατηρούν την αποτελεσματικότητά τους για πολύ
  καιρό γι αυτό καλό είναι να γνωρίζετε ότι κάθε ζευγάρι έχει διάρκεια ζωής για 6 μήνες.
  Αυτό συμβαίνει διότι με την καθημερινή χρήση, οι κάλτσες χάνουν την ελαστικότητά τους και με
  το πέρασμα του χρόνου δεν συνδράμουν ούτε στην πρόληψη, ούτε στη θεραπεία των φλεβικών
  προβλημάτων.
  Η δύναμη της συμπίεσης ποικίλλει και υπάρχουν διαθέσιμα διαφορετικά μεγέθη και μήκη καλτσών.
  Γι’ αυτό το λόγο, καλό θα ήταν ο κάθε ασθενής να συμβουλεύεται το γιατρό του για το είδος που
  είναι κατάλληλο για αυτόν.