Λεμφοίδημα κάτω άκρων

Το λεμφοίδημα είναι η μη φυσιολογική συσσώρευση της λέμφου σε κάποιο σημείο του σώματος που προκαλεί οίδημα. Αυτό συμβαίνει γιατί μερικά από τα λεμφαγγεία της περιοχής έχουν υποστεί βλάβη, έχουν αφαιρεθεί ή δεν λειτουργούν σωστά. 

Εκτός από τα αιμοφόρα αγγεία, δηλαδή τις αρτηρίες που φέρνουν το αίμα από την καρδιά προς τους ιστούς και τις φλέβες που το επιστρέφουν προς την καρδιά, υπάρχουν στο σώμα μας και τα λεμφοφόρα αγγεία, ή λεμφαγγεία, που ανήκουν στο λεγόμενο λεμφικό σύστημα. Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από όλα τα λεμφαγγεία και τους λεμφαδένες του σώματος.

Ποια είναι η αιτία του λεμφοιδήματος;

Το λεμφοίδημα μπορεί να είναι πρωτογενές (εκ γενετής έλλειψη ή βλάβη λεμφαγγείων) ή δευτερογενές 

Πιθανές αιτίες εμφάνισης δευτερογενούς λεμφοιδήματος κάτω άκρων:

– Μετεγχειρητικό (υστερεκτομή, Ca προστάτη κ.α.)
– Μετά- μολυσματικό
– Μετά από ακτινοβολία
– Μετατραυματικό
– Επακόλουθοεσωτερικώνπαθολογιών (Σακχαρώδη διαβήτη, Θυροειδή, Σκληροδερμία, Σκλήρυνση κατά πλάκας κ.α)
– Κακοήθειες
– Χρόνια φλεγμονή (Ψωρίαση, νευροδερμίτιδα)
– Τεχνητό (αυτό-ακρωτηριασμός ψυχιατρικό)
– Λεμφαγγειοσκλήρυνση

Ποια είναι τα συμπτώματα του λεμφοιδήματος του κάτω μέλους;

Αν πάσχετε από λεμφοίδημα μπορεί να μην εμφανίσετε άμεσα τα συμπτώματα. Μερικά συμπτώματα παρουσιάζονται 15 ή και περισσότερα χρόνια μετά από έναν τραυματισμό του λεμφικού σας συστήματος. Όταν τα συμπτώματα τελικά εμφανιστούν αυτά μπορούν να είναι:

Πόνος, αδυναμία, ερυθρότητα, αίσθημα βάρους ή σύσφιξης σε ένα από τα άκρα σας.

Μειωμένη ευελιξία στον καρπό σας ή στον αστράγαλο.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Εκτός από το ιστορικό και την κλινική εξέταση (περιλαμβάνει και την μέτρηση της διαμέτρου του προσβεβλημένου άκρου συγκριτικά με το φυσιολογικό) άλλες εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του λεμφοιδήματος είναι:

• Λεμφοσπινθηρογράφημα, κατά το οποίο ενίεται μια χαμηλή δόση ραδιενεργής ουσίας η οποία σκιαγραφεί τη ροή της λέμφου εντός των λεμφαγγείων.
• Μαγνητική τομογραφία (MRI), η οποία χρησιμοποιεί ραδιοκύματα και μαγνητικά πεδία για την ανίχνευση ειδικών αλλοιώσεων του συνδετικού ιστού που είναι χαρακτηριστικές του λεμφοιδήματος.
• Αξονική τομογραφία (CT), κατά την οποία λαμβάνονται εικόνες των εσωτερικών ιστών μετά από εγκάρσια σάρωση του σώματός σας με ακτίνες x.
• Η Duplex υπερηχοτομογραφία, η οποία χρησιμοποιεί υψηλής συχνότητας ηχητικά κύματα σε συνδυασμό με τεχνολογία Doppler, με σκοπό τον αποκλεισμό της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, κατά την οποία παρουσιάζεται επίσης οίδημα στο σκέλος.

Θεραπεια

Το λεμφοίδημα είναι χρόνιο πρόβλημα. Δεν υπάρχουν συντηρητικά ή χειρουργικά μέτρα που θα αποκαταστήσουν πλήρως το προσβεβλημένο μέλος. Όμως πρέπει να διατηρείται υπό έλεγχο ώστε να μη συμβούν επιπλοκές αργότερα.

Ο κύριος στόχος είναι ο έλεγχος του οιδήματος. Μπορούμε να διακρίνουμε δυο φάσεις θεραπείας του λεμφοιδήματος:

τη φάση μείωσης (ή αποσυμφόρησης του οιδήματος), η οποία περιλαμβάνει κυρίως το μασάζ λεμφικού τύπου και την κατάλληλη χρήση λεμφολογικών συμπιεστικών επιδέσμων. Μόλις το οίδημα έχει αποσυμφορηθεί κατά 70-80%, λαμβάνονται μέτρα για το «συμπιεστικό ένδυμα»

τη φάση συντήρησης και βελτίωσης, η οποία γενικά περιλαμβάνει τη διατήρηση του μέλους σε ανάρροπη θέση και τη χρήση του κατάλληλου «συμπιεστικού ενδύματος» (δηλαδή, της κάλτσας αν πρόκειται για οίδημα κάτω μέλους). Ο ασθενής πρέπει να φορά την ελαστική συμπίεση σταθερά σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Στη φάση αυτή, μπορεί να έχει ρόλο και η χρήση αντλιών με αεροθαλάμους διαλείπουσας συμπίεσης

Οι δυο φάσεις θεραπείας μπορεί να εναλλάσσονται με άλλοτε άλλη συχνότητα. Σπανίως μπορεί να βοηθήσουν τα διουρητικά, τα οποία γενικώς αντενδείκνυνται στο λεμφοίδημα.

– Διατήρηση του μέλους σε ανάρροπη θέση και τακτική άσκηση –  Όποτε ανυψώνετε το πόδι σας, τα υγρά αποστραγγίζονται απ’ αυτό. Σκόπιμο είναι να βάζετε το πόδι σας ψηλά οποτεδήποτε μπορείτε. Ανυψώστε το κάτω μέρος του κρεβατιού σας (περίπου 15 εκ.), ώστε τα πόδια να είναι λίγο ψηλότερα από το κεφάλι. Η τακτική άσκηση, όπως το βάδισμα ή η ποδηλασία, θα είναι επίσης ευεργετική.

– Πιεστική επίδεση του μέλους με επιδέσμους ή κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης – Η συμπίεση απαιτείται για να απομακρύνει το υγρό που αλλιώς λιμνάζει στο κάτω άκρο όταν στέκεστε.

Αν ο βαθμός του λεμφοιδήματος είναι σχετικά μικρός (Στάδιο Ι), δηλαδή αν το άκρο ξεπρήζεται σχεδόν εντελώς με τη νυκτερινή κατάκλιση, τότε η χρήση της κάλτσας μπορεί να είναι επαρκές θεραπευτικό μέτρο.

Οι κάλτσες για λεμφοίδημα θα πρέπει να εφαρμόζουν κατάλληλα και βέβαια είναι πολύ πιο σφικτές από τις συνηθισμένες κάλτσες. Αν το πρήξιμο περιορίζεται κάτω από το γόνατο, μπορείτε να χρησιμοποιείτε κάλτσα κάτωθεν γόνατος. Συνήθως χρησιμοποιούμε κάλτσες κλάσης 2 (25-35 mmHg) ή κλάσης 3 (35-45 mmHg), όμως μπορεί να απαιτηθεί και η πιο ισχυρή κλάση 4 (45-60 mmHg).

Αν όμως το άκρο είναι πολύ πρησμένο και βάλετε κάλτσες, αυτές δεν θα εφαρμόσουν καλά και γι’ αυτό είναι σημαντικό προηγουμένως να μειώσετε το πρήξιμο με κάποιο τρόπο, όπως με λεμφικό μασάζ ακολουθούμενο από κατάλληλη ελαστική περίδεση, ενώ μερικές φορές μπορεί να βοηθήσει και η χρήση αντλίας διαλείπουσας συμπίεσης.

Η θεραπεία του λεμφοιδήματος κάτω άκρων στην Arvanitis Clinic περιλαμβάνει συστηματική εφαρμογή θερμού και ‘καθαρού’ CO2 με την μέθοδο CarboMax (διάρκειας 15 – 20 λεπτών ανά σκέλος. Απαιτείται περπάτημα μετά από τη συνεδρία. Ακτινοδιαγνωστικά ευρήματα έχουν δείξει ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ μεταφοράς λέμφου μετά την Carboxy Theraphy και σαφή μείωση του οιδήματος των κάτω άκρων.